Pierwsza tradycyjna parafia personalna w Wielkiej Brytanii

Artykuł księdza Matthew Goddarda, przełożonego apostolatu Bractwa Kapłańskiego Świętego Piotra (FSSP) w Reading
 

Uzyskanie statusu parafii było ważnym wydarzeniem w życiu apostolatu Bractwa Kapłańskiego Świętego Piotra w Reading. Parafia pod wezwaniem św. Jana Fishera została założona w diecezji Porsmouth 8 września 2018 roku (w święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny) przez biskupa Philipa Egana. Jej powstanie było odpowiedzią na duchowe potrzeby wiernych przywiązanych do tradycyjnego rytu. Na mocy formalnego porozumienia pomiędzy diecezją a Bractwem Kapłańskim Świętego Piotra posługę w parafii pełnią księża z FSSP.

To ważne wydarzenie jest naturalnym krokiem w rozwoju środowiska tradycji w Reading, które w czasie siedemnastu lat regularnej celebracji Mszy przez księży z FSSP rozrosło się i skonsolidowało. W tym czasie pogłębiliśmy współpracę z miejscowymi duchownymi, dzięki czemu mogliśmy bardziej zaangażować się w życie lokalnej społeczności wiernych. Nasi księża min.: biorą udział w spotkaniach z kapłanami, wysłuchują spowiedzi parafian, dzielą się obowiązkami duszpasterskimi w szpitalu Royal Berkshire, działają w duszpasterstwie akademickim Reading College of Further Education, a w listopadzie święcą groby na miejscowych cmentarzach.

Obecnie nowa parafia nie ma stałej siedziby, w związku z tym – przez pewien czas – życie liturgiczne dalej będzie skupione wokół kościoła św. Wilhelma z Yorku. Tak więc, póki co, możemy mówić o „parafii pod wezwaniem św. Jana Fishera w kościele św. Wilhelma z Yorku”, zarządzanie którym pozostaje w gestii lokalnej parafii. W tym miejscu warto wspomnieć o umowie, która została zawarta pomiędzy księżmi z obu parafii. Porozumienie określa warunki korzystania z budynku oraz pokrycia kosztów jego utrzymania. Wytyczne zostały uznane przez władze diecezji za oficjalny dokument regulujący stosunki pomiędzy obiema parafiami. Prosimy o modlitwę w intencji jak najszybszego znalezienia stałej siedziby dla naszej wspólnoty. 

Prawo kanoniczne określa naszą nową parafię być może nieznanym dla wielu terminem „parafii personalnej”. W kodeksie prawa kanonicznego parafię definiuje się jako „(…) określoną wspólnotę wiernych, utworzoną na sposób stały w Kościele partykularnym [w większości przypadków jest to diecezja], nad którą pasterską pieczę, pod władzą biskupa diecezjalnego, powierza się proboszczowi jako jej własnemu pasterzowi”¹ (kanon 515). W większości przypadków mamy do czynienia z parafiami terytorialnymi, to znaczy takimi, których zakres działania obejmuje pewną część terytorium diecezji. Tymczasem „(…) gdzie jednak jest to wskazane, należy tworzyć parafie personalne, określone z racji obrządku, języka, narodowości wiernych jakiegoś terytorium, albo z innego jeszcze powodu”² (kanon 518). W Wielkiej Brytanii można natrafić na wiele parafii personalnych założonych dla katolików posługujących się różnymi językami. Na przykład, w Reading, w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa, funkcjonuje polska parafia personalna, która jest ośrodkiem życia duchowego grupy polskich wiernych. Podobnie jak w przypadku innych tego typu parafii, parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa nie jest terytorialna, innymi słowy nie obejmuje swoim zasięgiem pewnej części diecezji. Jest ona całkowicie niezależna od miejscowych parafii terytorialnych, a jej parafianie pochodzą z różnych części Anglii. Na tej samej zasadzie władze diecezji ustanowiły parafię św. Jana Fishera, która skupia wiernych przywiązanych do tradycyjnej liturgii i działa niezależnie od lokalnych parafii terytorialnych.

Na całym świecie istnieje wiele takich „łacińskich parafii”, jednak parafia w Reading będzie pierwszą tego typu w Wielkiej Brytanii i zaledwie czwartą po Rzymie, Amsterdamie oraz szwajcarskim Thalwil w Europie. Jej powstanie jest więc ważnym krokiem naprzód nie tylko dla nas tu w Reading, ale również dla wszystkich tradycyjnie usposobionych katolików w Wielkiej Brytanii i poza jej granicami.

Jakie zmiany zaszły w funkcjonowaniu naszej społeczności? Jeśli chodzi o liturgię (kwestie kultu), życie duszpasterskie i duchowe, nie zmieniło się absolutnie nic. Dalej opieramy swoją działalność na księgach liturgicznych obowiązujących w 1962 roku oraz na szczególnym charyzmacie Bractwa Kapłańskiego Świętego Piotra. Jednak zaszły pewne zmiany w kwestiach natury materialnej. Po pierwsze, zgodnie z kościelnym prawem, powstała parafialna rada ekonomiczna, która ma za zadanie czuwać nad „doczesnymi dobrami” nowej parafii, czyli środkami pieniężnymi i innego rodzaju mieniem składającym się na kościelny majątek. Po drugie, zgodnie z obowiązującymi zasadami, będziemy organizować doroczne „zbiórki do puszek”.

Podobnie jak w przypadku wszystkich angielskich parafii, to diecezja, a w niektórych przypadkach Konferencja Episkopatu Anglii i Walii lub Stolica Apostolska wskazuje, kiedy zbiórki powinny się odbyć i na jaki cel przeznaczone zostaną zebrane fundusze. Za zgodą władz diecezji, dochód z trzech dorocznych kwest zostanie przekazany FSSP. W ten sposób parafianie będą mogli wesprzeć proces kształcenia seminarzystów, misje (obecnie prowadzimy misje w Nigerii i Kolumbii) oraz działalność duszpasterską Bractwa w Anglii i Walii, której częścią jest organizacja obozów dla młodzieży czy rekolekcji.

Zupełnie tak, jak miało to miejsce do tej pory, środki finansowe przekazywane nam przez parafian (na tacę, poprzez przelew czy darowiznę) trafiają na konto bankowe FSSP w Reading, co może na pierwszy rzut oka dziwić, ponieważ parafia jest zależna od diecezji. Należy jednak doprecyzować, że nasza parafia podlega władzom diecezji jako zwierzchniemu organowi władzy kościelnej, natomiast kwestie finansowe leżą w gestii angielskiego oddziału FSSP. Dzieje się tak, ponieważ parafię założyli i tworzą ją kapłani właśnie z FSSP. Podobne rozwiązania istnieją w innych parafiach prowadzonych przez różnego rodzaju zgromadzenia czy zakony.

Można by zadać pytanie, dlaczego uznano, że należy założyć taką parafię. Skoro praktycznie nic się nie zmieniło, to dlaczego diecezja nie zdecydowała się na utrzymanie dotychczasowego status quo? Do momentu erygowania parafii św. Jana Fishera, z perspektywy prawa kościelnego, środowisko tradycji w Reading nie miało żadnego formalnego statusu. Kapłani związani z tradycyjną wspólnotą zostali upoważnieni do pełnienia służby na rzecz wiernych, którzy potrzebowali ich duchowego przewodnictwa jednak środowisko nie funkcjonowało jako oficjalna grupa w ramach diecezji. Taki stan rzeczy był trudny do zaakceptowania z trzech powodów. Po pierwsze, pojawiały się pytania o spójność i jedność wspólnoty, której tożsamość jak i samo istnienie mogłyby stanąć pod znakiem zapytania. Po drugie, kapłani i wierni środowiska tradycji w Reading w luźny sposób określali siebie jako wspólnotę parafialną jednak w rzeczywistości brakowało im wyrazistej tożsamości właściwej dla formalnie ustanowionej parafii, co u niektórych katolików spoza wspólnoty budziło wątpliwości dotyczące legalności jej działania. Po trzecie, pomimo tego, że przez ostatnie siedemnaście lat diecezja zapewniała środowisku wsparcie duszpasterskie, to relacje między obiema stronami nie były jasno określone, co mogłoby błędnie sugerować, że tradycyjna wspólnota w Reading jest tylko anomalią nie mającą stałego miejsca w codziennym życiu diecezji.

Erygowanie parafii św. Jana Fishera położyło kres tego typu rozważaniom. Po pierwsze, parafia jest stałą strukturą założoną dla zaspokojenia duchowych potrzeb tradycyjnych katolików, a jej działalność nie może zostać zawieszona z błahego powodu. Po drugie, formalny status stawia parafię św. Jana Fishera na równi z innymi, w pełni włączonymi w struktury diecezji parafiami. Po trzecie, status parafii potwierdza, że jej działalność nie jest jedynie tolerowana przez władze kościelne, lecz może stanowić faktyczną alternatywę dla diecezjan.

Nasi parafianie są już spokojni o wspólnotę, która może dojrzewać i wydawać owoce w winnicy diecezji Porsmouth. Wiernych z innych części kraju, którzy rozważają przeniesienie się do naszej parafii, możemy zapewnić, że nigdzie się stąd nie ruszamy, a dla tradycyjnych katolików spoza Anglii niech będzie to widzialny znak postępu w procesie normalizacji sytuacji tzw. Mszy w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego w Wielkiej Brytanii. Szczególne podziękowania kierujemy do biskupa Philipa Egana oraz wszystkich duchownych, którzy przyczynili się do powstania parafii św. Jana Fishera.

Zapraszamy na stronę internetową naszej parafii: https://fssp.co.uk/reading/

Artykuł ukazał się w Dowry, magazynie wydawanym przez Bractwo Kapłańskie św. Piotra w Wielkiej Brytanii i Irlandi, nr 39, jesień 2018, ss. 10-11 (źródło); tłum.: Michał Żaczek. Zdjęcie: Joseph Shaw.

---

1 Kodeks Prawa Kanonicznego 1983, http://www.trybunal.mkw.pl/Kodeks%20Prawa%20Kanonicznego.pdf, dostęp: 16.05.2019.

2 Ibid.